Sanktuarium Matki Bożej Rzeszowskiej – Bazylika Wniebowzięcia NMP w Rzeszowie – Klasztor oo. Bernardynów.

Sanktuarium Matki Bożej Rzeszowskiej dla Miasta Rzeszowa jest tym, czym Wawel dla Krakowa. Bazylika ta jest świadkiem wielu ludzkich historii i wydarzeń przełomowych dla stolicy podkarpacia.

Fundatorem Klasztoru oo. Bernardynów w Rzeszowie był ówczesny właściciel miasta Mikołaj Spytek Ligęza wraz z żoną Zofią z Rzeszowskich. W 1629 roku Ligęza do Rzeszowa sprowadza Bernardynów, którzy w swoich konstytucjach (regułach zakonnych) zwracają mocno uwagę na kult Matki Bożej.

Zamiłowanie to widać od samego początku, gdyż w tym miejscu od 15 sierpnia 1513 roku trwa kult Matki Bożej Pani Rzeszowa, która według ówczesnych przekazów historycznych objawiła się na gruszy Jakubowi Ado. Od tamtego czasu mieszkańcy miasta zanosili lub ofiarowywali jako dziękczynne wota do klasztoru złote lub srebrne przedmioty za łaski uzdrowienia z chorób duszy lub ciała za przyczyną Matki Bożej - Pani Rzeszowa. Aktualnie przedmioty te są umieszczone na ścianach wewnątrz Kaplicy Matki Bożej Pani Rzeszowskiej.

Postać Pani Rzeszowa została uwieńczona w Cudownie Figurze Matki Bożej Rzeszowskiej z Dzieciątkiem Jezus z przełomu XV i XVI w. Choć o twórcy figury nie wiadomo zbyt wiele, to eksperci sztuki sakralnej stwierdzili, że autor prawdopodobnie wywodził się z krakowskiej szkoły Wita Stwosza.

Figura ta przedstawia Matkę Bożą trzymająca w lewej dłoni Dzieciątko Jezus, a w prawej królewskie berło. Natomiast Dziecię Boże jedną dłonią błogosławi, a w drugiej ściska jabłko. Są to symbole władzy królewskiej, tzw. insygnia koronacyjne. Pani Rzeszowa była dwukrotnie koronowana złotymi koronami. Pierwszy raz przez Jerzego Ignacego Lubomirskiego (kolejny ród szlachecki, który był właścicielem Miasta Rzeszowa), drugi zaś poświęcone przez Papieża Benedykta XIV w 1754 roku. Od 15 sierpnia 1999 roku Matka Boża z klasztoru oo. Bernardynów w Rzeszowie jest oficjalną Patronką Miasta Rzeszowa.

Od 12 września 2008 roku klasztor oo. Bernardynów w Rzeszowie nosi miano Bazyliki Mniejszej.

Klasztor sam w sobie jest perełką architektoniczną. Odwiedzający kościół mogą podziwiać pięknie odrestaurowane freski o tematyce biblijnej, liczne obrazy i Ołtarze. Całe wnętrze Bazyliki to przykład baroku z elementami renesansowymi i bogatymi rokokowymi dekoracjami.

W Ołtarzu Głównym kościoła są umieszczone późnorenesansowe płaskorzeźby obrazujące sceny Męki Pańskiej. Z kolei po obu stronach głównego Ołtarza (prezbiterium) są umieszczone figury członków rodu Ligęzów, które tworzą rodowe mauzoleum byłych właścicieli Rzeszowa.

Każdy, kto będzie chciał odwiedzić Bazylikę, będzie mógł zobaczyć oprócz mauzoleum Ligęzów również trzy kaplice: Kaplicę Matki Bożej Rzeszowskiej z Cudowną Figurą Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus, Kaplicę Jezusa Cierpiącego oraz Kaplicę Św. Jana Pawła II z jego osobistymi rzeczami i jednym z najstarszych Ołtarzy Świętego Krzyża. Dodatkowo zwiedzający będzie mógł zapoznać się wizualnie z czterema Ołtarzami poświęconymi: Św. Franciszkowi z Asyżu, Św. Antoniemu z Padwy, Św. Janowi z Dukli Patronowi Polski (którego doszczętne szczątki przez pewien czas znajdowały w tym miejscu), Św. Józefowi.

Kościół pw. Św. Wojciecha i Św. Stanisława – Rzeszowska Fara.

Rzeszowska Fara jest najstarszym kościołem w Rzeszowie. Pierwsze wzmianki o Farze pochodzą z 1363 roku, kiedy to istniał w tym miejscu Kościół parafialny pw. Świętych Feliksa i Adaukta. Założycielem ówczesnego kościoła był Jan Pakosławic, pierwszy właściciel Rzeszowa, który otrzymał na własność ten teren od króla Kazimierza Wielkiego 1354 roku.

Początkowo Fara była kościołem drewnianym, lecz z powodu wielkiego pożaru miasta 1427 roku doszczętnie spłonął. Został on następnie odbudowany jako murowany budynek przyjmując aktualną nazwę Kościół pw. Św. Wojciecha i Św. Stanisława.

W 1621 roku dochodzi do kolejnego pożaru Kościoła. Spłonął dach i wnętrze budynku. Jednak nowy właściciel miasta Rzeszowa Mikołaj Spytka Ligęza odbudowuje Kościół w 1623 roku. Przez kolejne wieki Kościół pw. Św. Wojciecha i Św. Stanisława był parokrotnie przebudowywany.

Jednym z najcenniejszych zabytków w Farze jest zespół renesansowych rzeźb nagrobnych rodziny Rzeszowskich. Oprócz tego w Kościele znajduje się Ołtarz Główny usytuowany na całej szerokości prezbiterium z obrazem Pana Jezusa Ukrzyżowanego, a powyżej z obrazami patronów kościoła. Z kolei w nawach bocznych mieszczą się dodatkowe Ołtarze świętych i błogosławionych, przy których odprawia się Msze Św., np. Ołtarz Św. Judy Tadeusza, czy Matki Bożej Nieustającej Pomocy lub Boga Ojca.

W kościele tym, jest dużo obrazów o charakterze biblijnym oraz jeden obraz, który bezpośrednio opowiada historię Miasta Rzeszowa. Mowa tutaj o obrazie “„św. Stanisława Kostki” z filaru nawy południowej. Podczas usuwania starego dublażu (wtórnie naklejonego do odwrocia płótna) odsłoniła się inskrypcja Pinxit de Kurdesz Urbański AD 6 Martry 1782 r. Odkrycie sygnatury było o tyle znaczące, że nazwisko malarza Kurdesza Urbańskiego nie było cytowane przez żadne opracowanie poświęcone wyposażeniu kościoła farnego. Roztaczający się w tle za Świętym widok rynku miasta ze szczytowo ustawionymi kamienicami, krytymi czerwonymi dachami skupionymi wokół placu z budynkiem wagi i fragmentem ratusza to nieocenione źródło ikonograficzne do badań nad XVIII-wiecznym Rzeszowem. Obraz stanowił cenny dokument historyczny podczas rekonstrukcji znajdującej się na środku rynku studni, pochodzącej z przełomu XVI/XVII w., widocznej także na planie Wiedemanna.”

Każdy kto chce ma okazję wejść do Kościoła i uczestniczyć we Mszy Świętych lub wyciszyć się na indywidualnej modlitwie bądź podziwiać liczne obrazy i wykończenia architektoniczne z czasów średniowiecza.

Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej – Kościół pw. Świętego Krzyża w Rzeszowie.

Ciekawym miejscem wartym do odwiedzenia jest Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej, które się mieści w Kościele pw. Świętego Krzyża w Rzeszowie przy ul. 3-go Maja. Jest to wyjątkowe miejsce dla mieszkańców miasta oraz jego historii.

Od ponad 350 lat w tym samym miejscu nieprzerwanie trwa kult Matki Bożej Szkaplerznej. Obecnie 16 dnia każdego miesiąca odbywa się Msza Św. w intencji osób, które noszą Szkaplerz lub chcą go założyć przed Cudownym Obrazem Matki Bożej Szkaplerznej. Obraz ten był świadkiem wielu wydarzeń w dziejach Rzeszowa. Niestety nie znamy autora tego malunku. Wiadomo jedynie, że jego fundatorami byli członkowie Bractwa Szkaplerznego działającego w tym miejscu od 1661 roku.

Sanktuarium jest częścią większego historycznego obiektu – Zespołu klasztornego oo. Pijarów. Zgromadzenie to zostało zaproszone do Rzeszowa przez ówczesnego wściela miasta Jerzego Sebastiana Lubomirskiego w 1655 roku. Kompleks ten składał się ze dawnego Kolegium Pijarów, Kościoła pw. Świętego Krzyża oraz Domu Zakonnego Pijarów.

W dawnym Kolegium Pijarów, obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Ks. Stanisława Konarskiego trwa nieprzerwanie od 1658 roku nauka dzieci i młodzieży. W tym miejscu należy zaznaczyć, że w XVII wiecznej Polsce Kolegium Pijarów nazywane również Collegium Ressoviense była drugim gimnazjum w Polsce po Warszawie.

Natomiast w byłym Domu Zakonnym Pijarów, aktualnie mieści się warte do odwiedzenia Muzeum Okręgowe w Rzeszowie. Wracając jednak do samego Kościoła pw. Świętego Krzyża w Rzeszowie, należy zwrócić uwagę na przebudowę całego obiektu według projektu słynnego architekta Tylmana z Gameren z lat 1705 – 1707.

Dzięki tej przebudowie kościół zewnątrz otrzymał dwie późnobarokowe wieże. Z kolei wewnątrz mamy do czynienia ze stylem późnorenesansowym. Na każdym kroku w kościele widać pamiątki związane z rodem Lubomirskich. Nad wejściem do kościoła jest kartusz z herbami Lubomirskich i tablica opisująca po łacinie ich zasługi dla potomnych. Po przekroczeniu wejścia do kościoła widzimy jednonawowe wnętrze w stylu wspomnianego wcześniej późnego renesansu. Każdy kto wejdzie do środka w pierwszej kolejności zwróci uwagę na Główny Ołtarz z rzeźbą Ukrzyżowanego Chrystusa z XVII wieku oraz dwa boczne Ołtarze: po lewej Ołtarz z Cudownym Obrazem Matki Bożej Szkaplerznej oraz po prawej Ołtarz dedykowany prawdopodobnie Św. Stanisławowi Kostce. W kościele znajdują się również liczne i przepięknie wykonane epitafia i tablice, np.: poświęcone nauczycielom i uczniom walczącym o wolność Ojczyzny na Kresach, epitafium Księcia Jerzego Ignacego Lubomirskiego oraz wyjątkowe epitafium umieszczone nad drzwiami do zakrystii z dwoma wmurowanymi sercami Hieronima Augusta i jego żony Konstancji Lubomirskich.

Odwiedzający Sanktuarium mają również dostęp do bocznej Kaplicy Św. Józefa Kalasancjusza założyciela Zgromadzenia Księży Pijarów od Szkół Pobożnych z XVII wieku. Dodatkowo w tej kaplicy są umieszczone wizerunki kapłanów, którzy w tym kościele posługiwali na przestrzeni wieków, a zostali następnie przez Kościół Katolicki wyniesieni na Ołtarze. Zaliczamy do nich: Św. Stanisława Papczyńskiego, Św. Józefa Sebastiana Pelczara, Bł. Romana Sitko, Bł. Jana Balickiego.

Sanktuarium Matki Bożej Saletyńskiej w Rzeszowie.

Na ulicy Dąbrowskiego w Rzeszowie swoją siedzibę mają Księża Misjonarze Saletyni, którzy 1936 roku przybyli do Rzeszowa. Początkowo zamieszkali na tzw. “starej plebani”, która jednocześnie była od 1931 roku zakładem wychowawczym dla zaniedbanych chłopców z Rzeszowa i okolic założony przez ks. Juliana Łukasiewicza lokalnego działacza społecznego. Wraz ze swoim przybyciem obejmują oni również opiekę i pracę w owym zakładzie dla młodzieży.

W 1939 roku na zlecenie Saletynów powstaje figura Matki Bożej Saletyńskiej, która trafia do Rzeszowa z Dębowca w 1976 roku. Figura ta ma 185 cm wysokości i przedstawia postać Matki Bożej z La Salette we Francji w trzeciej fazie objawienia w tamtym miejscu.

W okresie PRL-u mieszkańcy ul. Dąbrowskiego i Księża Saletyni pragną postawić murowany kościół, do którego przeniosą figurę Matki Bożej Saletyńskiej. Niestety władze komunistyczne nie chcą się na to zgodzić. Związku z tym, księża i lokalna społeczność buduje na pustym placu przy “starej plebani” polową kaplicę, do której przenoszą figurę MB Saletyńskiej. W wyniku tego 1976 roku nieznani sprawcy dokonują podpalenia tej kaplicy. Pożar ten szybko ugaszono. Po tym wydarzeniu kult Matki Bożej Saletyńskiej nabiera na sile w Rzeszowie, a mieszkańcy miasta samą figurę uznają cudami słynącymi.

W 1979 roku lokalne władze PRL-u zgadzają się na powstanie w parafii murowanego kościoła według projektu profesora Witolda Cętkiewicza. Następnie w 1983 roku zostaje kościół poświęcony przez bpa Ignacego Tokarczuka, a w 1999 roku świątynia została podniesiona do godności Sanktuarium przy okazji koronacji figury Matki Bożej Saletyńskiej przez bp Kazimierza Górnego.

Obecnie wewnątrz kościoła, każdy kto wchodzi ma możliwość zobaczenia tzw. tryptyku saletyńskiego. Przedstawia on trzy grupy rzeźb odwołujące się do trzech scen objawień Matki Bożej w La Salette.

Cała bryła kościoła ma nowoczesny charakter, który dzieli się na górny i dolny kościół. Górny to Sanktuarium Matki Bożej Saletyńskiej, a dolny zaś to Kościół pw. Miłosierdzia Bożego. Obok wejścia do dolnego kościoła stoi figura Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki z napisem: “Zło dobrem zwyciężaj”.

Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej – Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (Katedra Rzeszowska).

Początki Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej sięgają lat ‘70 ubiegłego wieku. W 1972 roku z parafii Słocina oddzielił się ośrodek duszpasterski, który w kolejnych latach się rozwijał. W 1977 roku rozpoczęła się budowa bryły kościoła i trwała 5 lat (dolny kościół 3 lata, górny 2 lata).

W dniu 2 kwietnia 1991 roku Papież Jan Paweł II poświęca świątynie osobiście podczas pielgrzymi do Polski, a 25 marca 1992 roku dekretem papieskim staje się katedrą diecezji rzeszowskiej.

Obecny kształt Katedry Rzeszowskiej ma odnosić się w zamyśle architekta profesora Witolda C. Cęckiewicza do okrętu zwieńczonego masztem w postaci 52 m Krzyża. Z kolei postawa świątyni ma kształt serca.

Wewnątrz świątyni stoi figura Matki Bożej Fatimskiej, której kult w tym kościele rozpoczął się w 1982 r. Jest ona kopią rzeźby Matki Bożej z Sanktuarium Fatimy w Portugalii sporządzonej wg opisu jednej z trójki dzieci, którym objawiła się Maryja - Łucji. Kult fatimski na terenie rzeszowszczyzny nieustannie się rozwija. Obecnie w każdą środę przed Mszą Św. wieczorną odczytuje się prośby i podziękowania do Matki Bożej Fatimskiej.

Katedra Rzeszowska, choć młoda w stosunku do innych kościołów i kaplic na Rzeszowski Szlaku Pielgrzymkowym posiada również swoje indywidualne perełki. Jedną z nich są drzwi katedry z brązu autorstwa Mitał-Szczepańską, które przedstawiają trzy tematy: kościelną, diecezjalną i narodową.

Wewnątrz zaś świątyni, każdy Turysta będzie miał okazję do obejrzenia witraży nawiązujących do dzieł Józefa Mehoffera i Stanisława Wyspiańskiego autorstwa Zygmunta Czyża. Łączna powierzchnia witraży to ponad 380 m2.

Oprócz witraży na uwagę zwiedzającego lub modlącego się wewnątrz kościoła zwraca wyjątkowe wykonanie Tabernakulum w kształcie serca wykonane przez Zofię Mitał-Szczepańską.

Sanktuarium Matki Bożej Zaleskiej – Kościół pw. Wniebowzięcia NMP.

Zalesie to część Rzeszowa, która w 1975 została jako wioska przyłączona do miasta. Jest to wyjątkowe miejsce, gdyż na jej terenie odkopano cmentarzysko z czasów Cesarstwa Rzymskiego oraz dowody wcześniejszego osadnictwa z epoki brązu kultury łużyckiej datowaną na ponad 1300 lat p.n.e.

Inną ciekawostką historyczną jest osiedlenie się na tym terenie prawdopodobnie na przełomie XV - XVI wieku Rusinów z prawosławnym popem za zgodą i bezpośrednim zaangażowaniem ówczesnego właściciela tych ziem Stanisława Pileckiego. Źródła historyczne wskazują, że w tamtym czasie powstała na Zalesiu drewniana cerkiew, która w 1889 roku została zastąpiona budynkiem murowanym.

W wyniku Unii Brzeskiej (1595-1596) diecezja ruska w Przemyślu przeszła z prawosławia do Kościoła grecko-katolickiego formalnie w 1681 r., a oficjalnie w 1691 r. Tym samym istniejąca w Zalesiu parafia prawosławna stała się parafią greko-katolicką pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP. Można uznać, że ta parafia prawosławna w tamtym czasie była najbardziej wysuniętą na północny-zachód świątynią prawosławną na terenie dzisiejszego województwa podkarpackiego.

W 1945 roku doszło do tragicznego zdarzenia. Ludzie żyjący w tym miejscu z “dziada pradziada” zostali przez polskie władze komunistyczne wysiedleni na teren dzisiejszej Ukrainy w okolice Lwowa. Łącznie deportacja objęła 55 rodzin unickich (greko-katolików) wraz z ich proboszczem ks. Aleksandrem Holinką. Od tamtej pory opuszczoną cerkiew przejmuje w opiekę kościół katolicki.

Obecnie świątynia ta jest Kościołem pw. Wniebowzięcia NMP w stylu neoromańskim, na rzucie krzyża greckiego, z jedną kopułą. W latach 2001-2002 została częściowo przekształcona i rozbudowana, m.in. poprzez dobudowę do prezbiterium zakrystii, kruchty i obejścia oraz nadbudowę części bocznych od zachodu.

Od XVII lub XVIII wieku na terenie Zalesia rozwinął się kult Matki Bożej Zaleskiej, który trwa aż po dzień dzisiejszy. Kult ten toczy się wokół obrazu Matki Bożej słynącymi łaskami nieznanego autora przed ponad pięciu wieków.

Obraz ten jest umieszczony w Głównym Ołtarzu i przedstawia Najświętszą Marię Pannę w Zalesiu w typie Hodogetrii trzymającej na kolanach Dzieciątko. “Maryja widoczna jest w półpostaci do bioder. Głowę ma lekko zwróconą w lewo a spojrzenie na wprost. Twarz Maryi jest prześliczna: bardzo młoda, promieniejąca prawdziwie matczyną miłością i dobrocią. Piękne oczy patrzą w zamyśleniu, jakby w głąb duszy człowieka. Głowa Dzieciątka obrócona jest lekko w prawo, w tamtą stronę też patrzy. Głowy obu postaci otaczają duże złote nimby. Z warstwy malarskiej widoczna jest jedynie twarz Maryi, twarz i włosy Dzieciątka. Szaty zakryte są złoconą sukienką będącą płaskorzeźbą w drewnie. Łaskami słynący obraz Matki Bożej Zaleskiej został namalowany na desce i przykręcony do ramy – baldachimu. Cała konstrukcja posiada też dekorowane odwrocie. Na nim został namalowany kształt powtarzający obraz w kolorze granitowym, a sugerujący jego odwrocie. Na nim napisano w języku ruskim: „Do Twojego miłosierdzia uciekamy się Bogarodzico Dziewico””.

Sanktuarium Św. Rocha – Kościół pw. Św. Rocha i Św. Marcina Biskupa.

Sanktuarium Św. Rocha mieści się w Słocinie, która została przyłączona do Rzeszowa 2006 roku. Sama dzielnica ma bogatą historię i zabytki. Pierwsze wzmianki o niej sięgają 1421 roku.

Kościół pw. Św. Rocha i Św. Marcina Biskupa to cztery historyczne budowle ulokowane w tym samym miejscu. Pierwsza z nich to drewniany kościół z XVI wieku, który spłonął w następnym stuleciu. Fundatorem pierwszego kościoła był Otton Pilecki właściciel tych dóbr. Drugi zaś to budynek murowany z 1466 roku w stylu gotyckim pw. Św. Marcina, który został zniszczony podczas najazdu Tatarskiego w 1624 roku. Trzeci obiekt to kościół odbudowany po najeździe tatarskim, który przetrwał do 1916 roku. Z kolei czwarty obiekt to aktualny kościół w stylu neogotyckiej świątyni, którego budowa zaczęła się w 1913 roku i zakończyła się w 1916 - już w trakcie I wojny światowej pod nadzorem lwowskiego architekta Tadeusza Obmiańskiego.

Sam kościół składa się z trzech naw, z wąskiego prezbiterium oraz 60 m wieży z zegarem. Wewnątrz świątyni znajdują się przepiękne polichromie przedstawiające cztery pory roku w formie znaków zodiaków autorstwa malarza Juliana Makarewicza. Wszystkie Ołtarze są wykonane w stylu neogotyckim i neobarokowym. Sam Główny Ołtarz, to tryptyk o pięciu skrzydłach. Przedstawiają one Matkę Bożą Szkaplerzną oraz następujących Świętych: Kazimierza, Marcina, Szymona, Franciszka, Wojciecha oraz dwa Ołtarze boczne: po lewej Matki Bożej z Lourdes, a po prawej stronie Cudowny Obraz Św. Rocha z jego relikwiami.

Na szczególną uwagę dla osób odwiedzających to Sanktuarium zwraca sam przedsionek kościoła, w którym został umieszczony bochen chleba upieczony z perzu, a pod nim napis: “W roku 1847 w czasie tyfusu głodowego, na który w tej parafii 332 osób umarło, takim chlebem żywiono się”. Na terenie kościoła zostali również pochowani byli właściciele tych ziem, rodziny Ochenduszków i Wodnickich. Dodatkowo w zakrystii są przechowywane ornaty z XVII i XVIII wieku.

Obok Sanktuarium znajduje się stary cmentarz, z którego pozostały zabytkowe nastawy - jedna z najstarszych z nich pochodzi z 1623 roku.

Początek kultu Św. Rocha w Słocinie sięga XVII wieku. W tamtym czasie przez ziemie polskie przechodził “POTOP” Szwedzki, a zanim epidemia cholery. Mieszkańcy Słociny wierzyli, że zostali oni w cudowny sposób ocaleni przez Św. Rocha. Związku z tym zaczęli oni modlić się do tego Świętego o dalszą opiekę Matki Bożej i Pana Jezusa. Modlitwy swoje zanosili przed Cudowny Obraz Św. Rocha, który pochodzi z XVIII wieku. Niestety nie znamy autora malowidła. Wiadomo jednak, że wizerunek Św. Rocha został namalowany techniką olejną na płótnie o wymiarach 133,5x78,5 cm. Święty przedstawiony jest w kapeluszu i z sakwą podróżną. Podpiera się on również pielgrzymim kosturem, któremu w trakcie podróży towarzyszy anioł. Kult Św. Rocha w Słocinie trwa aż po dzień dzisiejszy.

Kościół pw. Św. Trójcy.

Kościół pw. św. Trójcy zbudowany został przed 1745 r. z inicjatywy księcia Jerzego Ignacego Lubomirskiego jako kościół szpitalny. Powstał on nieopodal funkcjonującego od XV w. kościoła szpitalnego (wezwania wcześniejszych kościołów szpitalnych w Rzeszowie to św. Ducha i św. Krzyża).

Na planie K.H. Wiedemanna z 1762 r. jest on przedstawiony jako prosta budowla z przedsionkiem nakryta czterospadowym dachem z wieżyczką na sygnaturkę. W tym samym czasie odbudowano i na nowo uposażono sam szpital ubogich.

Po kilku latach kościół św. Trójcy spłonął w 1763 r. lub w 1779 r. (badacze podają różne daty) i w latach 1787-1792 został odbudowany za kolejnego właściciela Rzeszowa, Franciszka Lubomirskiego. Kaplica ta wybudowana została zapewne na fundamentach poprzedniego kościoła i być może z wykorzystaniem części jego murów. Powstał on już nie jako kościół szpitalny, lecz jako kaplica cmentarna pw. Św. Trójcy, w związku z przeniesieniem cmentarza parafialnego spod kościoła farnego. W tym bowiem czasie władze austriackie, na mocy dekretu wydanego przez cesarza Józefa II zakazały pochówków na cmentarzach przykościelnych w obrębie miast. Wówczas to wyznaczono na terenie byłego ogrodu szpitalnego obszar cmentarza.

Nowa kaplica była budowlą wzniesioną w stylu klasycystycznym. Kaplica była wielokrotnie remontowana po zniszczeniach wywołanych zalewaniem przez wody Wisłoka. W latach 80. XX w. obiekt przejęła parafia farna w Rzeszowie. Wkrótce nastąpiła jego rozbudowa poprzez dobudowę zakrystii.

Wewnątrz kościoła znajduje się przepiękny Ołtarz z obrazem Św. Trójcy z 1884 roku działa Szczęsnego Morawskiego. Dodatkowo wewnątrz i na zewnątrz świątyni są liczne epitafia, np. Jacentego Gałęzowskiego - dobroczyńcy rzeszowskich ubogich.

Obok świątyni pw. Św. Trójcy znajduje się najstarszy cmentarz w Rzeszowie z licznymi zabytkowymi grobami, z tym grobem ojca Ignacego Łukasiewicza (twórcy lampy naftowej i pierwszej rafinerii ropy naftowej na świecie w Bóbrce nieopodal Krosna) Józefa Łukasiewicza. Na Starym Cmentarzu znajdziemy również groby Powstańców Styczniowych z 1886 roku.

Aktualnie Kościół pw. Św. Trójcy jest pod opieką małej diaspory greko-katolików mieszkających w Rzeszowie. Kościół jest otwarty z możliwością wejścia do jego przedsionka.

Kościół pw. Św. Józefa

Staromieście można uznać, za miejsce z którego wywodzi się Miasto Rzeszów. Źródła historyczne wskazują, że właśnie stąd Józef Pakosławic kierował założeniem Rzeszowa około 1340 roku.

W tym właśnie miejscu powstał prawdopodobnie pierwszy kościół na terenie Rzeszowa około 1374 roku. Zakłada się, że był to kościółek drewniany pw. Św. Wojciecha i Św. Katarzyny fundacji Jana Pakosławica. Niestety w XV w. został on zniszczony. Wspomina o tym Jan Rzeszowski w odnowionym akcie erekcyjnym Rzeszowa z 1416 roku. Prawdopodobnie kościół ten spłonął podczas najazdu Turków i Wołochów w 1458 r. Podobnie stało się z następną świątynią w 1624 r., gdy na Rzeszów napadli Tatarzy. Kolejny kościół, powstały dzięki fundacji Mikołaja Spytka Ligęzy, spotkał taki sam los. Co działo się przez następny wiek, o tym dostępne źródła historyczne milczą. Wiadomo natomiast, że w pierwszej połowie XVIII wieku, gdy parafią kierował ks. Stanisław Pękoszewski, wybudowano pierwszy kościół murowany. Konsekrował go w 1745 r. bp Hieronim Sierakowski.

W latach 1900-1904 powstaje aktualna świątynia w stylu neogotyckim według projektu Zygmunta Hendla. Natomiast prace wykończeniowe zakończyły się w 1920 roku - w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Bryła kościoła została zbudowana na planie krzyża łacińskiego. Wewnątrz świątynia jest trójnawowa i posiada trzykondygnacyjną wieżę o wysokości 50 m. Do największych skarbów Kościoła pw. Św. Józefa zaliczamy zabytkowe wyposażenie z poprzednich świątyń stojących w tym miejscu w przeszłości. Są to: rzeźba Św. Józefa z drugiej połowy XVIII wieku, rokokowa chrzcielnica oraz kropielnica z przełomu XVII-XVIII wieku.

Każdy kto będzie chciał zwiedzić ten kościół, będzie mógł podziwiać trzy neogotyckie Ołtarze boczne ambonę z tego samego okresu, czyli z początku XX wieku. W przypadku zaś Głównego Ołtarza, to jego historia sięga okresu II wojny światowej. Ołtarz ten powstał w 1944 roku pod nadzorem prof. Kazimierza Bieńkowskiego z Poznania.

W 2006 roku obok kościoła otwarto “Dróżki Św. Józefa”, który jest otoczony starodrzewiem. W ogrodzie tym znajdują się kapliczki z cytatami z Ewangelii, zaprojektowane przez Romana Barszczowskiego.

Choć kościół ten nie jest Sanktuarium, to widać w nim bardzo silny Kult Św. Józefa, który trwa tutaj od kilku stuleci.

Kaplica pw. Św. Huberta

Wśród licznych, chronionych prawnie i wpisanych do rejestru zabytków obiektów sakralnych Podkarpacia, dawna kaplica myśliwska pod wezwaniem świętego Huberta w Miłocinie zajmuje miejsce szczególne. Nie ma bowiem podobnej w rozwiązaniu architektonicznym kaplicy poświęconej świętemu Hubertowi - patronowi myśliwych.

O jej wyjątkowości decyduje oryginalne rozwiązanie bryły i wysokiej klasy polichromia wnętrza, świadczące, iż jej projektantem oraz dekoratorem byli utalentowani i renomowani twórcy epoki baroku.

Budowla ta wzniesiona została w latach 1741 - 1746 staraniem księcia Jerzego Ignacego Lubomirskiego, właściciela miasta Rzeszowa, licznych dóbr ziemskich, a także rezydencji w Warszawie.

Zaprojektowana przez Karola Henryka Wiedemanna (nadwornego architekta Lubomirskiego) jako budowla sakralna na planie krzyża greckiego skrzyżowanego z ośmiobokiem, nakryta kopułą z wieńczącą ją latarnią, wyróżnia się szlachetnością proporcji. Oryginalne rozwiązanie nadaje kaplicy przybudówka z wygiętymi, monumentalnymi schodami wejściowymi na taras i wewnętrzny balkonik, spełniający rolę chóru muzycznego lub loży. Zapewne budowla ta w rozplanowaniu i zastosowaniu form architektonicznych inspirowana była dziełami wybitnego architekta Tylmana z Gameren.

Wnętrze, doświetlone światłem z latarni oraz pięciu okien, ozdobiono polichromią malarską w technice al fresco, z wkomponowanym w kopułę przedstawieniem Świętej Trójcy w chwale chórów anielskich, wizerunkiem świętego Huberta w iluzjonistycznym ołtarzu oraz dekoracją ornamentacyjną na ścianach. Wysoka ranga artystyczna dekoracji malarskiej wnętrza, utrzymanej w delikatnej gamie kolorystycznej, inspiruje nadal spory o jej autorstwo. Bez wątpienia jest ona dziełem utalentowanego twórcy.

Wysmukła i wertykalna sylwetka kaplicy, wyłaniająca się znad okalających ją wieńca starych lip oraz dachów współczesnych domów, nadal góruje w krajobrazie Miłocina. Otoczona w ostatnich latach opieką, po przeprowadzonych remontach i pracach konserwatorskich znajduje się obecnie w stosunkowo dobrym stanie.

Dawna kaplica wotywna, użytkowana okazjonalnie, awansowała w okresie powojennym do rangi kościoła parafialnego. W latach osiemdziesiątych, staraniem księdza Tadeusza Warzyboka przeprowadzono jej gruntowny remont, wprowadzając trwałe pokrycie kopuły i latarni z blachy miedzianej, odnowiono tynki zewnętrzne, a teren wokół kaplicy otoczono starannie zaprojektowanym i wykonanym ogrodzeniem. Przywrócony został również, w wyniku profesjonalnie przeprowadzonych zabiegów konserwatorskich, pierwotny wygląd dekoracji malarskiej.

Obecny proboszcz - ksiądz doktor Edward Rusin - doceniając szczególne znaczenie zabytkowej budowli, w swych zamierzeniach przewiduje przywrócenie jej pierwotnej funkcji jako kaplicy myśliwskiej, nadając temu obiektowi rangę centralnego miejsca kultowego świętego Huberta, skupiającego pasjonatów łowiectwa z całego kraju.